ข้อมูลทั่วไปของ สภ.พาน

กล่าวนำ
สถานีตำรวจภูธรพานปัจจุบันตั้งอยู่ที่บ้านเลขที่ 1573 หมู่ 1 ตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย บนเนื้อที่ 2 ไร่ 81 ตารางวา ตามทะเบียนที่ดินราชพัสดุหมายเลขทะเบียนที่ 3289 โฉนดที่ สค.1 เลขที่ 474
ประวัติสังเขป
สถานีตำรวจภูธรอำเภอพาน ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2446 ที่ทำการตั้งอยู่ที่บ้านฝั่งตื้นคือที่ตั้งอำเภอพานเดิม ปัจจุบันคือหมู่ที่ 8 ตำบลม่วงคำ ต่อมาปี พ.ศ.2451 เมื่อทางราชการเปลี่ยนฐานะการปกครองจากระบบพ่อเมืองเป็น "กิ่งอำเภอ" สถานีตำรวจภูธรอำเภอพานได้เปลี่ยนเป็น "สถานีตำรวจภูธรกิ่งอำเภอพาน" ขึ้นตรงต่อสถานีตำรวจภูธรอำเภอแม่ใจ จังหวัดเชียงราย ตัวอาคารที่ทำการสถานีเป็นไม้ฝาสานด้วยไม้ไผ่ หลังคามุงด้วยหญ้าคายกพื้นสูง 1 เมตร สร้างเป็นอาคารชั่วคราว โดยหลวงพงษ์ พูนสวัสดิ์ พ่อเมืองซึ่งเป็นต้นตระกูล"เชื้อเมืองพาน"เป็นผู้สร้างอยู่ที่บ้านฝั่งตื้น ต่อมา พ.ศ.2455 จึงได้ย้ายมาตั้งที่ตำบลเมืองพานแห่งนี้ เมื่อทางกิ่งอำเภอเมืองพานได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอเมืองพาน มีเขตการปกครองตั้งแต่อำเภอแม่ใจทั้งหมดถึงเขตอำเภอเมืองเชียงรายบางส่วน
จนกระทั่งปี พ.ศ.2495 สถานีตำรวจภูธรอำเภอพานได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารที่ทำการใหม่จากกรมตำรวจจำนวน 40,000 บาท ซึ่งขณะนั้น ร.ต.อ.สวัสดิ์ ตินะมาส ดำรงตำแหน่งเป็นผู้บังคับกอง แต่ไม่ได้สร้างตัวอาคารตามแบบที่กรมตำรวจกำหนดที่เป็นอาคารไม้เหมือนที่ทำการสถานีตำรวจทั่วไป แต่ได้ออกแบบใหม่เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรงไทยสองชั้น เสาคอนกรีต ฝาคอนกรีต พื้นชั้นล่างลาดซีเมนต์ พื้นชั้นบนเป็นไม้ตะเคียน หลังคามุงกระเบื้องลอนคู่ทรงไทย แบบ 2 ชั้น มีมุกหน้า-หลัง ชั้นล่างมี 4 ห้อง ชั้นบน 4 ห้อง ขนาด 20x18 เมตร เสา ค.ส.ล. ฝาก่ออิฐฉาบปูนเรียบ 2 หน้า พื้นชั้นล่างลาดซีเมนต์ ชั้นบนปูด้วยไม้ตะเคียน หลังคามุงกระเบื้องลอนคู่ ประดับลายไทย ซึ่งเกินงบประมาณของทางราชการ ร.ต.อ.สวัสดิ์ฯ จึงขอความร่วมมือจากประชาชนทั้งด้านวัสดุและการเงิน ระดมแรงงานตำรวจก่อสร้าง ต่อมาผู้บังคับการตำรวจภูธรเขต 5 (ในขณะนั้น) เดินทางมาตรวจการก่อสร้างและเห็นว่าผิดแบบไปจากที่กำหนดจึงตั้งคณะกรรมการสอบสวน ร.ต.อ.สวัสดิ์ฯ แต่จากการสอบสวนคณะกรรมการเห็นว่า ร.ต.อ.สวัสดิ์ฯ ไม่ได้ทุจริต แต่มีเจตนาสร้างที่ทำการให้มั่นคงแข็งแรงกว่าแบบที่กรมตำรวจกำหนด จึงได้ให้สร้างต่อจนเสร็จสิ้นเป็นอาคารที่ทำการสวยงามแข็งแรงมาจนถึงปัจจุบันนี้ ซึ่งทางราชการตำรวจที่มาปฏิบัติหน้าที่ที่สถานีตำรวจภูธรอำเภอพานนั้นได้เทิดทูนและยกให้ ร.ต.อ.สวัสดิ์ ตินะมาส เป็นปูชนียบุคคลของหน่วยตลอดเรื่อยมา
ในปีงบประมาณ 2540 สถานีตำรวจภูธรอำเภอพานได้รับงบประมาณจากกรมตำรวจจำนวน 11,600,000 บาท ให้สร้างที่ทำการใหม่พร้อมครุภัณฑ์จำนวน 1 หลัง เป็นอาคารสามชั้น ซึ่งได้เริ่มลงมือก่อสร้างเมื่อวันที่ 14 กรกฏาคม 2540 คณะกรรมการได้ตรวจรับงานเมื่อวันที่ 26 กันยายน 2541 และต่อเมื่อได้เปิดทำการตั้งแต่วันที่ 15 พฤศจิกายน 2541 จนถึงปัจจุบัน โดยในวันเปิดทำการนั้น พล.ต.อ.ประชา พรหมนอก ผู้บัญชาตำรวจแห่งชาติในขณะนั้นได้ให้เกียรติเดินทางมาเป็นประธาน ซึ่งขณะนั้น พ.ต.อ.วิรัช หมั่นธรรม ดำรงตำแหน่งเป็นผู้กำกับการ สำหรับอาคารหลังเดิมนั้นทางราชการได้อนุรักษ์ไว้เป็นสมบัติของชาติ โดยได้จดทะเบียนเป็นโบราณสถานกับกรมศิลปากรตามระเบียบที่กำหนดและอยู่เคียงคู่กับอาคารหลังใหม่
ต่อมาในวันที่ 10 กันยายน 2550 ได้มีประกาศสำนักงานตำรวจแห่งชาติ เรื่อง การกำหนดหน่วยงานและเขตอำนาจความรับผิดชอบหรือเขตพื้นที่การปกครองของส่วนราชการในสังกัดกองบัญชาการตำรวจนครบาลและตำรวจภูธรภาค ๑ ถึง ๙ ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๔ ตอนพิเศษ ๑๓๙ ง ลงวันที่ 26 กันยายน 2550 โดยส่วนหนึ่งในประกาศนั้นให้เปลี่ยนชื่อสถานีตำรวจภูธรอำเภอ สถานีตำรวจภูธรกิ่งอำเภอ และสถานีตำรวจภูธรตำบล เป็นสถานีตำรวจภูธร แล้วตามด้วยชื่อของอำเภอ กิ่งอำเภอ หรือตำบล ตามที่ใช้เป็นชื่อสถานีตำรวจอยู่ในปัจจุบัน ยกเว้น สถานีตำรวจภูธรตำบลพัทยา ให้เปลี่ยนชื่อเป็น สถานีตำรวจภูธรเมืองพัทยา ตามชื่อเขตปกครองพิเศษเมืองพัทยา โดยประกาศฉบับนี้ให้มีผลใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนดสามสิบวันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ซึ่งตรงกับวันที่ 26 ตุลาคม 2550 ดังนั้น ตั้งแต่วันดังกล่าว (26 ตุลาคม 2550) สถานีตำรวจแห่งนี้จึงเปลี่ยนชื่อเป็น "สถานีตำรวจภูธรพาน" จนถึงปัจจุบัน